Na naszej grupie wsparcia, często pytacie o to, jak przygotowywać domowe słoiczki dla niemowląt, o ich wekowanie, mrożenie, rozmrażanie i przechowywanie. Odpowiedzi na te pytania przygotowała dla nas Joanna Fabiańska-Kuba – technolog żywności i autorka strony Fakty o żywności.
Joanna pasjonuje się analizą składów produktów spożywczych i obalaniem mitów żywieniowych. Prowadzi portal Fakty o żywności, dzięki któremu dowiesz się o wielu wartościowych informacji związanych z żywnością i żywieniem, opartych na artykułach naukowych. Jej celem jest uświadamianie ludzi, aby odżywiali się zdrowo i jakościowo. Zajrzyjcie tam koniecznie 🙂
MROŻENIE
Jakie produkty można mrozić w warunkach domowych, w jakich opakowaniach, jak długo mogą być w zamrażarce?
Mrozić można prawie wszystko:
- owoce
- warzywa
- mięso surowe i gotowane
- gotowe dania
- orzechy
- mąkę – możesz użyć jej bezpośrednio z zamrażarki
- masło
- tarty ser
- chleb w kromkach, jako bochenki lub bułka tarta
- zioła
- jajka, rozbijane do małych pojemników
W jakich opakowaniach najlepiej mrozić?
Właściwe opakowanie pomaga zachować jakość i zapobiega poparzeniom* w zamrażarce. Można bezpiecznie zamrażać mięso lub drób bezpośrednio w oryginalnym opakowaniu. W przypadku dłuższego przechowywania należy szczelnie owinąć dany produkt. Jeśli zauważysz, że opakowanie zostało przypadkowo rozdarte lub otworzyło się, gdy żywność już jest w zamrażarce, żywność jest nadal bezpieczna w użyciu, wystarczy owinąć ją lub przepakować.
*Co to jest poparzenie?
Jest to odwodnienie lub wysuszenie, które występuje na powierzchni zamrożonego produktu, jeśli jest on nieprawidłowo opakowany. Jedzenie jest bezpieczne, ale gorszej jakości. Aby zapobiec poparzeniom w zamrażarce, opakowanie musi być hermetycznie zamknięte.
Dobrym opakowaniem do zamrażania są:
- torebki strunowe przeznaczone do kontaktu z żywnością — dobrze zabezpieczają produkt przed popatrzeniem w zamrażarce oraz przed utratą wilgoci;
- opakowania próżniowe (do tego jest potrzebna zgrzewarka próżniowa);
- szklane słoiki i naczynia — pamiętaj, że w tym przypadku należy zostawić wolne miejsce (np. ¾ słoika), aby uniknąć pękania szkła;
- folia lub tacki aluminiowe.
Jak długo można przechowywać produkty w zamrażarce?
Produkty spożywcze nie powinny być dłużej przechowywane niż 8 miesięcy do roku.
- Drób cały do roku. Pokrojone części mięsa różnych zwierząt do 6 miesięcy.
- Ryby chude do 8 miesięcy. Ryby tłuste do 6 miesięcy.
- Ciasto i chleb do 6 miesięcy.
- Lody 4 miesiące.
- Zupy i sosy do 3 miesięcy.
Jakich produktów lepiej nie mrozić i dlaczego?
Żywność, której lepiej nie zamrażać:
- mleko krowie — po rozmrożeniu staje się grudkowate (ale nadaje się do dalszej obróbki cieplnej);
- potrawy smażone w głębokim tłuszczu – po rozmrożeniu chrupiąca panierka zamieni się w papkę;
- śmietana, jogurty, kremy — po zamrożeniu rozwarstwią się;
- sery miękkie (ser śmietankowy, twarożek, serki do smarowania);
- produkty z dużą ilością wody (cukinia, seler, ogórki, sałata, rzodkiewka, melon). Po rozmrożeniu będą wiotkie, miękkie, ale bezpieczne.
Jak prawidłowo rozmrażać mięso?
Rozmrażanie zależy od temperatury oraz od czasu, kiedy będziesz gotować. Mięso można rozmrażać zarówno w lodówce, poza nią, jak i w wodzie.
Podczas rozmrażania żywności w lodówce należy wziąć pod uwagę kilka czynników:
- w niektórych obszarach lodówki żywność może być chłodniejsza niż w innych,
- żywność rozmraża się dłużej w lodówce ustawionej na 1°C niż w lodówce ustawionej na 4°C.
Rozmrażanie mięsa w lodówce
Po rozmrożeniu w lodówce produkty takie jak: mięso mielone, mięso gulaszowe, drób, owoce morza powinny pozostać bezpieczne i dobrej jakości przez dodatkowy dzień przed gotowaniem. Rozmrażanie w lodówce zapewnia większe bezpieczeństwo mikrobiologiczne żywności.
Rozmrażanie mięsa w wodzie
Rozmrażanie zimną wodą. Ta metoda jest szybsza niż rozmrażanie w lodówce, ale bardziej ryzykowna. Żywność musi znajdować się w szczelnym opakowaniu lub plastikowej torbie. Jeśli worek przecieka, do żywności mogą dostać się bakterie z powietrza lub otaczającego środowiska. Tkanka mięsna może również wchłaniać wodę, powodując, że produkt będzie wodnisty.
Mrożone warzywa i owoce można wrzucić od razu do gotującej wody, nie trzeba rozmrażać ich przed gotowaniem.
Czy rozmrożone posiłki (przeciery dla niemowląt, zupy, dania) trzeba zagotować przed podaniem dziecku?
Tak, jeśli chodzi o niemowlęta, to należy zagotować rozmrożony posiłek. Podczas podgrzewania potraw upewnij się, że całe danie jest gorące, a następnie pozwól mu ostygnąć, zanim podasz je dziecku. Jeśli używasz kuchenki mikrofalowej, zawsze mieszaj jedzenie i sprawdzaj temperaturę, zanim podasz je dziecku. Nie podgrzewaj gotowanego jedzenia więcej niż jeden raz. Dzięki temu zabezpieczysz dziecko przed potencjalnym zakażeniem bakteriami chorobotwórczymi.
Jak przechowywać gotowy posiłek dla niemowlaka?
Nigdy nie karm dziecka prosto z pojemnika, w którym zamierzasz później przechowywać posiłek. Po rozpoczęciu karmienia bakterie z ust dziecka przedostaną się z łyżeczki z powrotem do pojemnika, co sprawi, że zatrzymanie resztek będzie niebezpieczne. Jeśli więc wiesz, że maluch nie skończy całej porcji, przelej taką ilość, jaką Twoim zdaniem zje do osobnej miski, zanim zacznie jeść, aby uniknąć marnowania posiłku.
WEKOWANIE
Wekowanie domowych słoiczków dla niemowląt (bez cukru i soli) – które produkty można bezpiecznie zawekować ?
Wszystkie owoce można bezpiecznie konserwować lub zamrażać bez dodatku cukru. Sól też nie jest konieczna do bezpiecznego przetwarzania konserwowanych lub mrożonych owoców i warzyw. Jest niezbędna do konserwacji większości marynat i potraw peklowanych lub wędzonych.
Do wekowania bez cukru używaj wysokiej jakości owoców. Przejrzałe owoce nadmiernie zmiękną.
Cukier pomaga w tworzeniu żelu, służy jako środek konserwujący oraz nadaje smak przetworom. Działa również ujędrniająco na owoce. Ale dżemy można przygotować również bez dodatku cukru. Wtedy musisz liczyć się jednak z tym, że będą one bardziej przypominać owocowy deser niż prawdziwy dżem.
Jak prawidłowo zapasteryzować słoiczki?
Do tego celu dobrze używać słoików typu weck. Słoiki powinny być sterylnie czyste, by ograniczyć rozwój mikroorganizmów.
Aby przygotować dżemy bez cukru, możesz użyć specjalnej pektyny przeznaczonej do dżemów. Pektyny są naturalnym błonnikiem rozpuszczalnym. Dostępne są np. w sklepach internetowych.
Przygotowaną pulpę owocową lub warzywną przekładamy do słoików. Pamiętaj, że 1/4 słoika powinna być wolna – odstęp na powietrze, a nakrętki nieuszkodzone.
W dużym garnku gotujemy wodę, powinna sięgać do zakrętek. Słoiki nie powinny się stykać. W zależności, czy to warzywa, owoce, czy danie, gotujemy je przynajmniej 30 min. Danie mięsne nawet do godziny (poniżej przeczytasz więcej na temat wekowania dań mięsnych). Po tym czasie wyciągamy słoiki z wody, dokręcamy je i odwracamy do góry dnem.
Na końcu należy sprawdzić szczelność słoików. Po 24 godzinach zdejmij metalowe spinki i ostrożnie zobacz, czy gumka jest nadal pod pokrywką.
Słoiki trzymaj w suchym, przede wszystkim ciemnym miejscu.
Jak przechowywać domowe słoiczki dla niemowląt?
Prawidłowo zawekowane słoiczki dla niemowląt zawierające warzywa lub owoce można przechowywać do roku.
Zupy i dania z mięsem – czy można je bezpiecznie zawekować i zapasteryzować? Jeśli tak, jak długo można je przechowywać?
Dania mięsne i zupy można zawekować, ale mają krótszą żywotność niż mrożone odpowiedniki.
Wszystko zależy od jakości produktu, sposobu przygotowania, temperatury przygotowania i przechowywania. Każdy rodzaj przetworów wymaga nieco innej pasteryzacji, ze względu na potencjalnie inne drobnoustroje rozwijające się na produkcie. Zupy wekujemy nie krócej niż 30 min, natomiast dania mięsne nawet godzinę. Dobrze powtórzyć czynność następnego dnia po uprzednim przechowaniu w lodówce.
Zawekowane dania przechowujemy w lodówce.
Jak przechowywać domowe słoiczki dla niemowląt?
Dobrze zawekowana zupa może w lodówce przetrwać do 2-3 tygodni, dania mięsne 1-2 tygodni.
Domowe warunki są dużo trudniejsze do uzyskania weków o długim terminie ważności, dlatego trzeba co jakiś czas kontrolować słoiki i sprawdzać, czy nie pojawiły się niepożądane drobnoustroje w postaci pleśni i czy przykrywka nie odstaje.
Szczególnie jeśli chodzi o dzieci, przed podaniem, należy sprawdzić, czy danie się nie zepsuło!
Co jest lepsze mrożenie, czy wekowanie?
Mrożenie jest zdecydowanie lepszą i bezpieczniejszą metodą przechowywania żywności.
Produkty mrożone zachowują większą wartość odżywczą niż wekowane. A to za sprawą niższej temperatury użytej do przetwarzania produktów. Prawidłowo wykonane zamrażanie jest metodą utrwalania żywności, która może potencjalnie zachować największą ilość składników odżywczych.
Przed mrożeniem warzywa czy owoce powinno poddać się procesowi blanszowania, czyli poddaniu działania wrzącej wody przez 3 do 5 sekund. Ten proces sprawi, że rośliny zostaną jędrne.
Istotne jest to, żeby nie rozmrażać warzyw przed gotowaniem, tylko wrzucić je od razu wyjęte z zamrażarki do gotującej wody. Badania wykazały, że wtedy jest mniejsza strata witamin. Produkty zachowują też lepszą teksturę i jędrność.
Czas przechowywania też ma znaczącą rolę. Warto kierować się zasadą, żeby jeść warzywa i owoce sezonowo oraz lokalnie. Im krótszy czas przechowywania, tym mniejsza strata witamin.
Mrożenie to zdecydowanie najlepsza dostępna forma przechowywania żywności.
Opracowanie: Joanna Fabiańska-Kuba – Fakty o żywności
Może Cię zainteresować: Akcesoria do rozszerzania diety
