ARSEN W RYŻU

Arsen w ryżu. Czy jest szkodliwy?

Bardzo często dostaję wiadomości z pytaniami o ryż i arsen. Czy faktycznie arsen w ryżu jest taki szkodliwy? Czy podawać dziecku ryż, produkty na bazie ryżu np. mleko ryżowe? Czy całkowicie zrezygnować z ryżu? W dzisiejszym wpisie postaram się odpowiedzieć na te i inne pytania, oczywiście jak zwykle na podstawie rzetelnych źródeł wiedzy (znajdziesz je na dole artykułu).

Skąd się bierze arsen w pożywieniu?

Arsen jest pierwiastkiem obecnym w glebie i wodzie gruntowej. Oznacza to, że dostaje się także do żywności i wody w różnych ilościach w zależności od regionu. Arsen występuje w przyrodzie w postaci związków organicznych i nieorganicznych. Powszechnie wiadomo, że nieorganiczne związki arsenu (a taka formę arsenu znajdziemy w ryżu) są bardziej toksyczne niż związki organiczne.
Ryż zwykle pochłania więcej (nawet do 10-20 razy) arsenu ze środowiska niż inne zboża, w zależności od odmiany i sposobu jego uprawy.
Długoterminowe narażenie na arsen pochodzący ze związków nieorganicznych może potencjalnie zwiększyć ryzyko wielu chorób u ludzi, w tym raka.

W przepisach dotyczących różnych zanieczyszczeń, które znajdziemy w żywności, istnieją najwyższe dopuszczalne poziomy nieorganicznego arsenu dozwolone w ryżu i produktach ryżowych. Dla żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci normy te są znacznie surowsze (200 μg/kg- żywność dla dorosłych, 100 μg/kg – żywność dla dzieci).

Zalecenia dotyczące spożycia ryżu i napojów ryżowych dotyczące niemowląt i małych dzieci

Niemowlęta i małe dzieci są znacznie bardziej niż dorośli narażone na arsen nieorganiczny występujący w ryżu. Wynika to z faktu, że mąka ryżowa, jest bardzo częstym składnikiem dań i przekąsek dedykowanym niemowlętom już od początku rozszerzania diety.

Producenci często dodają ryż do swoich produktów, ze względu na to, ze jest to źródło łatwo przyswajalnych węglowodanów, rzadko alergizuje i do tego ma neutralny smak.

Coraz większą popularnością cieszą się też napoje roślinne, w tym napój ryżowy tzw. mleko ryżowe. Obecnie rodzice coraz częściej wprowadzają tego typu napoje do diety niemowląt już na początku rozszerzania diety, szczególnie, gdy dziecko ma alergię na białko mleka krowiego.

EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) zaleca, aby niemowlętom i małym dzieciom (do 5 r.ż.) nie podawać napojów ryżowych zamiast mleka matki, mleka modyfikowanego lub mleka krowiego. Wynika to z faktu, że spożywają one większe ilości mleka i mają niższą masę ciała niż starsze dzieci i dorośli.

ESPGHAN (European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition) rekomenduje również, aby spożycie arsenu nieorganicznego w okresie niemowlęcym i w okresie dzieciństwa było tak niskie, jak to jest możliwe do osiągnięcia.

 

Arsen w ryżu – podsumowanie

  • Ryż zawiera około 10-20 razy więcej arsenu niż inne zboża, ze względu na sposób uprawy (wody gruntowe zanieczyszczone arsenem).
  • Aktualne zalecenia są takie, że dzieci poniżej 5 roku życia nie powinny spożywać napojów ryżowych (wynika to z faktu, że piją one więcej mleka i mają niższą masę ciała). O innych napojach roślinnych pisałam w artykule: Mleko roślinne dla niemowlaka?
  • ESPGHAN rekomenduje także, aby pobranie arsenu nieorganicznego w okresie niemowlęcym i w okresie dzieciństwa było tak niskie, jak to jest możliwe do osiągnięcia.
  • Nie ma potrzeby całkowitej rezygnacji z ryżu przez dzieci i dorosłych, może on stanowić niewielki element zróżnicowanej diety.
  • Nie ma bezpośredniego ryzyka zatrucia arsenem po spożyciu ryżu, czy mleka ryżowego. To długotrwałe przyjmowanie arsenu z wodą lub pożywieniem może zaszkodzić.

 

Najważniejsza jest zdrowa, zbilansowana i urozmaicona dieta, która zapewnia wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne organizmowi. Aby zmniejszyć ryzyko narażenia na nieorganiczny arsen, należy kłaść nacisk na zróżnicowaną dietę opartą o szeroką gamę zbóż.

 

Może Cię zainteresować: Rozszerzanie diety u wcześniaków

 

Źródła:

  • ESPGHAN, Arsenic in rice: a cause for concern, http://www.espghan.org/fileadmin/user_upload/guidelines_pdf/Hep_Nutr/arsenic_in_rice.pdf
  • British Nutrition Fundation, Arsenic in rice – is it a cause for concern?, https://www.nutrition.org.uk/nutritioninthenews/headlines/arsenicinrice.html
  • FSA, Arsenic in rice,  https://www.food.gov.uk/safety-hygiene/arsenic-in-rice
  • NHS, Drinks and cups for babies and young children https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/drinks-and-cups-children/
  • Dietary exposure to inorganic arsenic in the European population, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.2903/j.efsa.2014.3597/
  • Dilution of rice with other gluten free grains to lower inorganic arsenic in foods for young children in response to European Union regulations provides impetus to setting stricter standards, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5856424/

 

Powiązane artykuły