Zmiana mleka modyfikowanego

Rodzice często pytają o to, jak zmienić mleko modyfikowane na inne, czy są na to jakieś specjalne sposoby, czy wystarczy zacząć podawać nowe mleko. Pytania te zazwyczaj padają w dwóch sytuacjach. Pierwsza z nich, to zmiana mleka modyfikowanego ze względu na to, że dziecko nie toleruje aktualnego mleka. Druga to osiągnięcie przez maluszka wieku, w którym można zmienić mleko na następne (numer 2) lub mleko dla młodszych dzieci (numer 3).

Czy mleka modyfikowane różnią się od siebie?

Oczywiście wszyscy zapewne zdajemy sobie sprawę z tego, że najlepsze dla niemowlaka jest mleko mamy. Jednak czasem są sytuacje, kiedy nie ma możliwości karmienia piersią. Wtedy powinniśmy wybrać mleko modyfikowane początkowe. Jest to mieszanka przeznaczona dla niemowląt od pierwszego dnia życia. Skład mleka modyfikowanego do początkowego żywienia niemowląt uwzględnia potrzeby żywieniowe niemowlęcia i w całości zaspokaja zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze w pierwszych 6 miesiącach życia.

Mleko modyfikowane to zazwyczaj mleko krowie lub coraz bardziej popularne mleko kozie, które zostało przystosowane do potrzeb najmłodszych. Skład i wartość odżywczą produktów dla niemowląt reguluje Rozporządzenie Delegowane Komisji Europejskiej z 2015 roku. W związku z tym wszystkie dostępne na rynku mleka modyfikowane będą miały bardzo podobny skład i zbliżoną zawartość substancji odżywczych. Skład mleka modyfikowanego jest tak dobrany, aby był jak najbardziej zbliżony do składu mleka mamy.

Mleka, które mają za zadanie zastąpić ludzkie mleko, nie tylko powinny swoim składem przypominać mleko mamy. Muszą też zapewnić niemowlakowi odpowiednie tempo wzrastania i rozwoju, podobne do tego obserwowanego u niemowląt karmionych piersią. Niestety wierne odtworzenie składu mleka kobiecego nie jest możliwe, przede wszystkim dlatego, że nie jest on stały. Mleko mamy dopasowuje się do potrzeb dziecka. Poza tym mleko kobiece zawiera żywe komórki i czynniki immunologiczne pochodzące od mamy.

Dodatkowe składniki mleka modyfikowanego

Tak jak wspominałam wcześnie, mleka modyfikowane są do siebie bardzo podobne. Producenci mieszanek jednak bardzo się starają, co jakiś czas dodając nowe, dodatkowe składniki do swoich produktów. Mogą to robić pod warunkiem, że bezpieczeństwo takiej suplementacji zostało udokumentowane w badaniach przeprowadzonych zgodnie z powszechnie przyjętymi standardami. Ciągle jednak nie ma jednoznacznych wytycznych mówiących, które dodatkowe składniki mleka modyfikowanego dają wymierne korzyści. Brak jest jednoznacznych korzyści płynących np. z suplementacji mieszanek pro- i prebiotykami, nukleotydami, cholesterolem, selenem, β-palmitynianem, czy olejem palmowym. Dlatego, moim zdaniem wybierając mleko modyfikowane dla dziecka, nie powinniśmy aż tak zwracać uwagi na dodatkowe składniki mleka, którymi kusi nas producent na opakowaniu. Ważne, aby mleko pasowało naszemu dziecku.

Od niedawna, producenci mleka modyfikowanego są zobowiązaniu do dodawania do mieszanek DHA w odpowiedniej ilości:

„Od lutego 2020 roku w krajach UE obowiązuje nowe rozporządzenie dotyczące składu preparatów do początkowego i dalszego żywienia niemowląt oraz informacji na ich temat. Jedna ze zmian nakłada na producentów obowiązek dodawania do mleka kwasu dokozaheksaenowego (DHA [[z rodziny kwasów omega-3]) w ilości 20-50 mg/100 kcal (ok. 0,5- 1% kwasów tłuszczowych).” (Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, 2021).

Zmiana mleka modyfikowanego z początkowego na następne

Czym się różni mleko początkowe od następnego?

Mleko początkowe polecane jest dla niemowląt, które nie mogą być karmione piersią. W takiej sytuacji zaleca się wyłączne karmienie mlekiem początkowym przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka, czyli do momentu rozszerzania diety. Potem rodzice zazwyczaj kupują mleko z numerem 2, czyli mleko następne (do dalszego żywienia niemowląt). Czym różnią się między sobą te mleka? Przede wszystkim tym, że wymagania dotyczące stopnia modyfikacji mleka następnego są znacznie mniejsze niż w przypadku mleka początkowego.

Mleko następne, w porównaniu do początkowego, zawiera więcej żelaza, które jest bardzo ważne w drugim półroczu życia dziecka. Zapasy, które maluch zgromadził w życiu płodowym, w tym okresie zaczynają się wyczerpywać i należy je uzupełniać. Ale źródłem żelaza jest też oczywiście żywność, którą maluch dostaje podczas rozszerzania diety. Dlatego od początku wprowadzania produktów stałych, należy zadbać o to, by posiłki dziecka zawierały źródła żelaza. Propozycje takich posiłków znajdziesz w moim e-booku „Żelazo Naturalnie„.

W mieszance numer 2 znajdziemy też trochę większą ilość białka oraz węglowodanów niż w mleku numer 1. Dziecko wraz ze wzrostem i rozwojem potrzebuje więcej białka — jest ono podstawowym budulcem tkanek. Węglowodany natomiast stanowią ważne źródło energii, której niemowlak w tym okresie potrzebuje więcej, ze względu na intensywniejszą aktywność.

Czy trzeba zmieniać mleko początkowe na następne?

Często pytacie mnie, czy trzeba zmieniać mleko nr 1 na mleko nr 2. Odpowiedź nie jest prosta, ale zaraz wszystko wyjaśnię. Najpierw zerknijmy na aktualne zalecenia PTGHiŻD:

„Skład preparatów do początkowego żywienia niemowląt uwzględnia swoiste potrzeby żywieniowe w tym okresie i w całości zaspokaja zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze w pierwszych 6 miesiącach życia. Preparaty te można podawać również w późniejszym wieku, jeżeli niemowlę nie jest karmione piersią.”

Mówią one o tym, że nawet po 6 miesiącu można pozostać na mleku początkowym.

Takie samo zdanie ma brytyjski NHS:

” (…) first infant formula is the only formula your baby needs. Your baby can stay on it when you start to introduce solid foods at around 6 months and drink it throughout their 1st year.” (Mleko początkowe jest jedynym mlekiem modyfikowanym jakie potrzebuje Twoje dziecko. Może na nim zostać podczas rozszerzania diety i pić jest do skończenia 1. roku życia.)

Czy w takim razie mleko następne jest konieczne? Czy można zostać na mleku nr 1?

Z powyższych zaleceń wynika, że niemowlak może zostać na mleku początkowym do końca pierwszego roku życia. Ale tak jak pisałam wyżej, mleko następne, ma swoje plusy. Przede wszystkim zawiera więcej żelaza. Więc jeśli maluch nie za bardzo zajada się posiłkami stałymi, które powinny mu dostarczyć żelaza, to warto przejść na mleko nr 2. Także w przypadku, gdy maluch cierpi na niedobory żelaza, warto jest zmienić mleko nr 1 na nr 2.

Kiedy nie warto zmieniać mleka z nr 1 na nr 2?

Są czasem sytuacje, że dziecko nie akceptuje mleka następnego lub źle się po nim czuje (ma bóle brzucha, wzdęcia, biegunki, itp.). Wtedy warto wrócić do mleka początkowego, dla zdrowia i komfortu maluszka. A podczas rozszerzania diety zapewnić mu dobrze zbilansowane posiłki bogate w żelazo.

Zmiana mleka modyfikowanego z początkowego na następne — metody

Jest kilka metod, dzięki którym zmienisz mleko z początkowego na następne. Należy to zrobić stopniowo i powoli. Najlepiej nie zmieniać mleka gwałtownie, z dnia na dzień zamieniając całe wypijane przez dziecko mleko nr 1 na te z numerem 2. Powolna zmiana mleka modyfikowanego pozwoli maluszkowi przyzwyczaić się do nowego mleka, a nam da czas na obserwację dziecka.

Metoda 1: zamiana 1 butelki na mleko następne

Metoda ta polega na tym, że na początku tylko jedną porcję mleka zamieniamy na nową mieszankę. Pozostałe zostawiamy bez zmian. Podanie już 1 nowej porcji mleka wystarczy, aby ocenić, czy dziecko dobrze je toleruje.

Metoda 2: zmiana 1 miarki mleka na nową mieszankę

W tej metodzie zamieniamy w każdej porcji mleka jedną miarkę na miarkę nowego mleka. Dzięki temu smak mleka będzie dla dziecka bardziej znajomy i jest większa szansa, że dzięki temu szybciej zaakceptuje nowe mleko. Z każdym dniem zmieniamy kolejną miarkę mleka na nową mieszankę, aż dojedziemy do sytuacji, gdy całkowicie zejdziemy z mleka nr 1.

Zmiana mleka modyfikowanego — kiedy jeszcze warto zmienić mleko

Pomimo tego, że wszystkie mleka modyfikowane dostępne na rynku mają podobny skład, są przebadane pod kątem jakości i czystości, to czasem zdarza się, że dane mleko nie pasuje dziecku. Objawia się to zazwyczaj:

• bólami brzucha,
• wzdęciami,
• wymiotami,
• niechęcią do picia mleka,
• biegunkami,
• zaparciami.

Oczywiście te objawy mogą też mieć inną przyczynę i zbiec się w czasie ze zmianą mleka. Dlatego mleka modyfikowanego nie należy zmieniać dziecku na własną rękę. Jeśli obserwujemy powyższe objawy, warto skonsultować się z pediatrą, który będzie w stanie ocenić przyczynę i w razie czego dobrać dla dziecka odpowiednie mleko modyfikowane.

Może Cię zainteresować: Biegunka u niemowlaka

Wasze pytania o zmianę mleka modyfikowanego

Kiedy zmienia się mleko z 1 na 2?

Mleko modyfikowane początkowe zaspokaja zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze w pierwszych 6 miesiącach życia. Co oznacza, że jeśli zmieniamy mleko na nr 2, to robimy to około 6 miesiąca życia. Nie ma potrzeby wcześniejszej zmiany mleka modyfikowanego z 1 na 2. Najlepiej zrobić to tuż przed rozpoczęciem rozszerzania diety, aby zmiana mleka i pierwsze posiłki nie zbiegły się w czasie. Kiedy jednocześnie zmienimy mleko i podamy dziecku nowości do jedzenia, a dziecko będzie się źle czuło, nie będziemy wiedzieli, czy to po mleku, czy po posiłku.

Jeśli z jakiegoś powodu rozszerzanie diety zaczynasz wcześniej niż po 6 miesiącu, mleko możesz zmienić w dowolnym momencie, kiedy dziecko skończy 6 miesięcy.

Czy trzeba zmienić mleko 1 na mleko 2?

Nie trzeba, dziecko do końca pierwszego roku życia może pozostać na mleku nr 1. Jednak, tak jak pisałam wyżej, są pewne korzyści wynikające ze zmiany mleka na mleko nr 2 (żelazo).

Kiedy zmienić mleko z 2 na 3?

Nie ma konieczności podawania mleka nr 3. Po pierwszym roku życia dziecko może pozostać na mleku nr 2 lub w zamian można wprowadzić mleko krowie i/lub nabiał. Więcej na ten temat pisałam w artykule: Mleko po pierwszym roku życia.

Po czym poznać, że dziecku nie pasuje mleko?

Jeśli obserwujemy, że po zmianie mleka na inne dziecko częściej ulewa, wymiotuje, ma bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunkę lub odmawia jedzenia, to znak, że albo to mleko mu nie służy albo zmiana mleka zbiegła się z jakąś infekcją, ząbkowaniem, czy jeszcze innym problemem. Warto wtedy skonsultować się z lekarzem, lepiej nie zmieniać mleka od razu na własną rękę. Być może przyczyna problemów jest gdzieś indziej.

Jak przejść z karmienia piersią na mleko modyfikowane?

Tak jak przy zmianie mleka modyfikowanego, w tym przypadku zmiany również powinny następować stopniowo. Przede wszystkim nie zastępujemy nagle piersi butelką. Na początek warto nauczyć malucha pić z butelki. Możesz zaproponować zamiast jednego karmienia piersią, własne mleko z butelki. Następnie próbujemy zamienić jedno karmienie piersią mlekiem modyfikowanym. Jeśli od Ciebie maluch nie chce wypić mieszanki, tylko żąda piersi, warto aby pierwsze karmienia z butelki zaproponował ktoś inny np. drugi rodzic lub babcia. Gdy maluch nie będzie już miała problemu z piciem z butelki, wtedy kolejne karmienia stopniowo zamieniaj na mleko z butelki.

Nagłe zastąpienie piersi butelką, to nie tylko ogromna zmiana dla maluszka, ale też dla organizmu mamy. Laktację powinno się wyciszać stopniowo i powoli. Nagłe odstawienie dziecka od piersi może spowodować przepełnienie piersi, obrzęk i zastoje.

Przeczytaj także: Zagęszczanie mleka modyfikowanego kaszką