Wprowadzanie nowych pokarmów do diety niemowlęcia to ważny krok w rozwoju malucha, ale też wyzwanie dla rodziców. Podczas rozszerzania diety niemowlaka pojawia się wiele wątpliwości. Jednym z częstszych pytań, jakie pada na początku rozszerzania diety jest: „kiedy zastąpić mleko obiadkiem?”. Rodzice z niecierpliwością wyczekują tego momentu, kiedy dziecko ograniczy picie mleka i zacznie najadać się posiłkami stałymi. Jednak nie jest to takie proste, jakby się mogło wydawać. W poniższym artykule opowiadam o tym, kiedy posiłki stałe zastępują mleko i jak to wygląda w praktyce.
Cel rozszerzania diety
Mleko mamy lub mleko modyfikowane to podstawa diety niemowlaka w pierwszym roku życia. Oczywiście, podczas rozszerzania diety wraz z upływającym czasem i zjadaniem przez dziecko większych porcji jedzenia, ilość spożywanego mleka zacznie się zmniejszać. Taki jest właśnie cel rozszerzania diety, aby dziecko po pierwszym roku miało już na tyle rozszerzoną diety, by mleko było jedynie dodatkiem, a nie głównym posiłkiem. Zalecenia mówią, że dzieci karmione mlekiem modyfikowanym, które mają dobrze zbilansowaną dietę i chętnie jedzą posiłki stałe, po 1 roku życia mogą już odstawić mieszankę. Natomiast karmienie piersią rekomenduje się do 2 roku życia lub dłużej (jeśli mama i dziecko tego chcą).
Kiedy zastąpić mleko obiadkiem?
Mleko z piersi czy mleko modyfikowane od początku podajemy dziecku na żądanie, czyli tyle ile maluszek chce i kiedy chce. Podczas rozszerzania diety mleko podajemy dziecku tak jak dotychczas. A między sesje karmienia mlekiem wplatamy posiłki uzupełniające. Podajemy je mniej więcej 30-60 minut po karmieniu mlekiem. Dlaczego tak? Maluszek, który do tej pory znał tylko mleko, od razu nie naje się posiłkiem stałym. Część dzieci jedynie poliże i wypluje przygotowane jedzenie lub zje 1-2 łyżeczki. Poza tym dziecko, które jest nakarmione wcześniej mlekiem, jest bardziej chętne do próbowania nowości. Głodny maluch, któremu od razu zastąpimy mleko posiłkiem stałym, może głośno protestować i nie chcieć próbować nowych smaków.
Oczywiście trzeba wziąć pod uwagę, że każde dziecko jest inne i niektóre maluchy najedzone mlekiem także mogą nie chcieć w ogóle próbować posiłków stałych. Wtedy można zrobić dłuższą przerwę między karmieniem a posiłkiem uzupełniającym. Jednak ja nigdy nie proponuję od początku rozszerzania diety zamiany mleka na posiłek stały. Dlatego, że to szybka droga do odstawienia dziecka od piersi, czy butelki. Rodzice, którzy od początku zamienili jeden posiłek mleczny na posiłek uzupełniający, często po miesiącu rozszerzania diety zgłaszają się do mnie, i mówią, że dziecko nie chce już pić mleka, bądź pije go bardzo mało. Dlatego, jeśli to możliwe, najlepiej najpierw nakarmić dziecko mlekiem, a za jakiś czas zaproponować posiłek stały.
W pierwszym roku życia dziecka nie zastępujemy mleka posiłkami stałymi. Posiłki stałe od początku podajemy niemowlakowi pomiędzy karmieniami mlekiem, jako uzupełnienie diety. Czyli nie zmieniamy ilości posiłków mlecznych, tylko dodatkowo proponujemy posiłki uzupełniające. To dziecko w pewnym momencie samo ograniczy ilość spożywanego mleka.
Jak to wygląda w praktyce?
Kiedy zaobserwujemy, że dziecko zaczyna wykazywać gotowość do przyjmowania pokarmów innych niż mleko, kontynuujemy karmienie maluszka mlekiem na żądanie, jak dotychczas, jednocześnie wprowadzając dodatkowe posiłki. Te dodatkowe posiłki podajemy między karmieniami mlekiem. Według zaleceń można rozpocząć od dwóch posiłków dziennie. Moim osobistym poglądem jest jednak, że warto zacząć od jednego posiłku dziennie przez pierwsze kilka dni, aby dziecko mogło stopniowo przyzwyczaić się do nowych smaków. Następnie, gdy już wprowadzimy kilka różnych składników, możemy dołączyć drugi posiłek uzupełniający. W moim jadłospisie dla niemowlaka na pierwsze 30 dni rozszerzania diety zastosowałam właśnie ten schemat. Oczywiście, istnieje również możliwość rozpoczęcia od razu od dwóch posiłków uzupełniających dziennie, jednak ostateczna decyzja zawsze należy do rodziców.
Pamiętaj:
- po 6 miesiącu dwa razy w ciągu dnia proponuj maluchowi posiłek uzupełniający,
- posiłek proponuj pomiędzy sesjami karmienia,
- dziecko decyduje, czy zje posiłek i ile zje
- z czasem maluch sam ograniczy ilość karmień mlekiem na rzecz posiłków stałych.
To kiedy zastąpić mleko obiadkiem?
Po 6 miesiącu życia dziecka mleko nadal pozostaje najważniejszym elementem diety maluszka. Co to oznacza? Mleko matki lub mleko modyfikowane pozostają nadal niezwykle istotne dla małego organizmu, zwłaszcza w sytuacjach, gdy dziecko ma gorszy dzień, ząbkuje, choruje lub nie chce jeść. Wówczas mleko jest czymś bezpiecznym, do czego maluch zawsze może wrócić. Oczywiście, w miarę upływu czasu, ilość spożywanego mleka naturalnie zmniejsza się, ustępując miejsca posiłkom stałym, które zaczynają dominować w diecie dziecka. Jednak to nie my rodzice powinniśmy decydować o tym, kiedy zastąpić mleko obiadkiem. To maluch intuicyjnie z biegiem czasu odkrywa, że posiłki stałe tak jak mleko zapewniają mu sytość i zaczyna zjadać ich coraz więcej. Można zaobserwować, że taki przełom następuje około dziewiątego lub dziesiątego miesiąca życia. Dzieci wtedy zaczynają rozumieć, że można się nasycić jedzeniem, co prowadzi zazwyczaj do zwiększonego spożycia posiłków stałych. W tym momencie można rozważyć zmianę kolejności podawanych posiłków, zaczynając od posiłku stałego, a następnie oferując mleko do popicia (jeśli maluch tego potrzebuje).
Może Cię zainteresować: Rozszerzanie diety po 6 miesiącu – dlaczego akurat wtedy?
Źródło:
- Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne/Pediatria. 2021
- Karmienie Piersią. Stanowisko PTGHiŻD Standardy medyczne Pediatria 1/2016
- G. Rapley, T. Murkett, Bobas lubi wybór, 2019
- WHO, Infant and young child feeding, 2018, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding
- NHS, Foods to avoid giving babies and young children, https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/foods-to-avoid-giving-babies-and-young-children/
- NHS, Your baby’s first solid foods, https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/solid-foods-weaning/
- UNICEF Feeding your baby: 6–12 months, https://www.unicef.org/parenting/food-nutrition/feeding-your-baby-6-12-months?fbclid=IwAR224wCMLjWJ9veQnuIeP7JKi_lXI24Us20H94VI8sEcpGEefrCA_koBFJY
- APP, Infant Food and Feeding, https://www.aap.org/en-us/advocacy-and-policy/aap-health-initiatives/HALF-Implementation-Guide/Age-Specific-Content/Pages/Infant-Food-and-Feeding.aspx?fbclid=IwAR2Btc4PmXgagbUwbwsH5-cui6f3kWMN0Dm37-2JEFRnPMayW48jfoTHc-M