Pierwszy posiłek dla niemowlaka

Zazwyczaj, kiedy już zaobserwujemy, że nasze dziecko wykazuje oznaki gotowości do rozszerzania diety, zaczynamy się zastanawiać, od czego rozpocząć rozszerzanie diety. Czy lepiej na początek podać lekkostrawny kleik ryżowy, czy może pełne witamin warzywa i owoce? Czy zacząć od gładkich przecierów, a może od razu od całych kawałków jedzenia? Na te i inne pytania o pierwszy posiłek dla niemowlaka, postaram się szczegółowo odpowiedzieć poniżej.

Pierwszy posiłek niemowlaka – jaka konsystencja?

Umiejętność gryzienia i żucia najszybciej rozwija się w pierwszym roku życia dziecka i zazwyczaj maluchy do 2 roku życia już w pełni ją opanowują. Natomiast okresem bardzo wrażliwym dla nabywania tych kompetencji jest czas pomiędzy 6 a 10 miesiącem życia dziecka. W związku z tym, jest to idealny moment na wprowadzanie do diety malucha pokarmów o różnej konsystencji.

Nie ma jednoznacznych badań przedstawiających to, jaki powinien być rodzaj i kolejność wprowadzanych konsystencji pokarmów stałych do diety dziecka. Jednak polscy specjaliści od żywienia zalecają kolejność zaproponowaną przez Światową Organizację Zdrowia (tabela poniżej).

BLW – czyli od początku podajemy kawałki

Baby led weaning to alternatywny sposób wprowadzania posiłków stałych do diety niemowlaka. Jest to metoda opierająca się o samodzielność dziecka, zarówno w wyborze pokarmów, ilości zjadanych porcji, a także jeśli chodzi o samodzielne jedzenie rączkami. Stosując tę metodę od początku rozszerzania diety, podaje się dziecku jedzenie z rodzinnego stołu, w formie miękki kawałków, łatwych do chwycenia w rączkę. Ten sposób rozszerzania diety pomija etap papek i grudek podawanych na łyżeczce przez rodzica, a pierwszy posiłek dla niemowlaka karmionego metodą BLW to zazwyczaj miękkie kawałki gotowanych warzyw. Przykładową rozpiskę na pierwsze dni znajdziesz w artykule: Pierwszy tydzień BLW.

Nie ma konkretnych zaleceń, mówiących, że należy zacząć od marchewki, czy ziemniaka. Pierwszy posiłek niemowlaka zazwyczaj różni się ze względu na kraj zamieszkania, region, czy kulturę. U nas króluje marchewka, ziemniak, dynia, jabłko, a na przykład w Japonii, jako pierwszy posiłek podaje się okayu, w Brazylii jest to sok pomarańczowy 🙂

Najważniejsze w wyborze pierwszych produktów dla niemowlaka jest to, aby były:

wysokiej jakości
o dużej gęstości odżywczej i energetycznej (czytaj niżej ⇓)
bez soli, cukru, konserwantów
sezonowe (warzywa i owoce)
lokalne.

Najpierw słodkie, czy wytrawne?

Stare zalecenia odnośnie żywienia niemowląt mówiły jednoznacznie, że najpierw powinniśmy wprowadzać warzywa, następnie owoce, gdyż próbując na początku rozszerzania diety słodkich smaków, dziecko później mniej chętnie będzie jadło wytrawne warzywa. Przeciwnicy tej teorii zaraz powiedzą, że przecież nie ma żadnych badań na potwierdzenie tej teorii, do tego mleko, które maluch spożywa także jest słodkie, więc dziecko jest z tym smakiem zaznajomione. Oczywiście to logiczne argumenty.

Jednak z drugiej strony, myślę, że w tej całej teorii o pierwszeństwie warzyw, nie chodzi wcale tylko o to, że dziecko pierwszy pozna smak słodki. Chodzi też o to, że zaczynając od owoców, maluch będzie kojarzył posiłki stałe z czymś słodkim, a co za tym idzie, sprawiającym dużą przyjemność. W związku z tym, w sytuacji, kiedy w drugiej kolejności podamy warzywa o bardziej wytrawnym smaku, dziecko może je odrzucić, ponieważ nie będzie tym, czego oczekiwało (czyli coś słodkiego).

Niemniej jednak, tak jak pisałam wcześniej, nie ma jednoznacznych danych potwierdzających to, od jakiej konsystencji, czy jakiego konkretnie produktu powinniśmy zacząć. Według mnie warzywa są najodpowiedniejsze na początek drogi z posiłkami stałymi. Więcej o tym możesz przeczytać w moim poradniku Rozszerzanie diety w 6 krokach, gdzie szczegółowo opisałam, jak ważne jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych od samego początku rozszerzania diety. W poradniku również, pierwszym krokiem w rozszerzaniu diety jest właśnie wprowadzenie warzyw, jako solidna postawa do późniejszych właściwych wyborów żywieniowych dziecka. Jeśli jesteś zainteresowana tym tematem, poniżej możesz sprawdzić szczegóły:

Produkty o wysokiej gęstości odżywczej i energetycznej

W związku z tym, że małe dzieci mają malutkie żołądki, na początku jedzą bardzo małe ilości pokarmów stałych. Warto więc od początku podawać im takie posiłki, które w małej porcji mają jak najwięcej wartości odżywczych i kalorii. Mleko matki ma ok. 70 kcal/100 g i do podobnej wartości powinniśmy dążyć komponując jadłospis 6 miesięcznego dziecka. W związku z tym, nie należy zwlekać z podawaniem dziecku produktów takich jak: dobre tłuszcze, jaja, mięso, ryby, pełnotłuste produkty mleczne, orzechy, nasiona, czy strączki. Oczywiście podajemy je w formie odpowiedniej do aktualnych umiejętności dziecka (orzechy i nasiona tylko zmielone!).

Pewnie pomyślałaś, a co w takim razie z kleikiem ryżowym, który często zalecają pediatrzy jako pierwszy posiłek dla niemowlaka?

Sprawdziłam, że porcja kleiku ryżowego dla niemowlaka gotowanego na wodzie ma ok. 35 kcal/100g, czyli połowę mniej kalorii niż mleko mamy.

Dlaczego więc kleiki często są polecane jako najlepsze na początek rozszerzania diety? Kiedyś funkcjonowało przekonanie, że pierwsze posiłki dla niemowląt powinny być lekkie i delikatne (dietę niemowlaków rozszerzano znacznie wcześniej niż po 6 miesiącu). Jednak najnowsze zalecenia (m.in. WHO) mówią o tym, że owszem, pierwsze posiłki dla malucha powinny być lekkostrawne (np. unikać należy wysoko przetworzonej żywności, smażenia itd.), co wcale nie oznacza, że jedzenie dla niemowląt musi być niskokaloryczne.