Jak nie rozszerzać diety niemowlaka? Czyli wciąż funkcjonujące mity o żywieniu niemowląt

Ciągle jeszcze w środowisku rodzicielskim funkcjonują nieaktualne teorie, mity o żywieniu niemowląt, które już dawno zostały obalone przez badania naukowe. W poprzednim tygodniu na naszym fejsbukowym profilu i grupie dużo rozmawiałyśmy właśnie o mitach związanych z rozszerzaniem diety. Pytałam Was z jakimi nieaktualnymi teoriami na temat karmienia niemowląt się spotkałyście i co o nich myślicie. Zebrałam je w tym miejscu i dodałam do nich wyjaśnienia oparte, jak zwykle, na wiarygodnych źródłach.

Mit #1 rozszerzanie diety po 4 miesiącu

To chyba najczęściej pojawiający się mit, a w zasadzie niejasność związana z rozszerzaniem diety.

Można się w tym trochę pogubić, bo faktycznie w zaleceniach znajdziemy informacje o tym, że dietę można rozszerzać między 17 a 26 tygodniem życia dziecka, ALE jednocześnie te same zalecenia mówią, że należy dążyć do wyłącznego karmienia mlekiem przez pierwszych 6 miesięcy (niezależnie od tego, czy dziecko jest karmione piersią, czy mlekiem modyfikowanym).

Oczywiście, chodzi o niemowlęta zdrowe – lekarz może z różnych względów zalecić wcześniejsze rozszerzanie diety.

Mit #2 gluten należy wprowadzić do diety dziecka między 4 a 6 miesiącem życia

W styczniu 2016 roku zostały opublikowane nowe europejskie wytyczne dotyczące wprowadzania glutenu do diety niemowlęcia i ryzyka wystąpienie celiakii (choroby związanej z nietolerancją glutenu).

Wskazują one, że gluten można wprowadzać do diety dziecka w dowolnym okresie po ukończeniu 4 miesiąca do 12 miesiąca życia dziecka.

(Gluten Introduction and the Risk of Coeliac Disease: A Position Paper by the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/2016)

Oznacza to, że gluten należy wprowadzać do diety niemowlaka, tak jak inne pokarmy. Nie trzeba tego robić bardzo wcześnie (po 4 miesiącu), gdyż najlepsze dla dziecka jest wyłączne karmienie mlekiem przez pierwsze 6 miesięcy (patrz mit #1).

Mit #3 podawanie kaszki w butelce na lepszy sen

Mleko podaje się z piersi, butelki ze smoczkiem lub otwartego kubka – pozostałe pokarmy należy podawać łyżeczką.
(Karmienie Piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci)

Niestety, podanie na wieczór mleka zmieszanego z kaszką, nie wpłynie na polepszenie jakości snu (ani Twojego, ani dziecka ;-))

Jeśli, chcesz podawać kaszkę z butelki, bo dziecko nie umie jeszcze jeść z łyżeczki, to znaczy, że nie jest ono jeszcze GOTOWE na rozszerzanie diety.

Poza tym podając kaszkę z butelki:

• narażamy dziecko na późniejszą nadwagę i choroby z nią związane (karmienie posiłkiem z butelki może powodować zbyt duże spożycie kalorii)
• uniemożliwiamy naukę gryzienia i żucia oraz poznawania poszczególnych składników posiłków – jednych z najważniejszych elementów rozszerzania diety i nauki jedzenia
• zaburzamy odczuwanie sytości i głodu – kaszka z butelki płynie znacznie szybciej niż jedzona z łyżeczki, przez to dziecko zjada więcej niż potrzebuje
• zwiększamy ryzyko zakrztuszenia
• zwiększamy ryzyko występowania próchnicy.

Mit #4 pół żółtka co drugi dzień

„Jajo może być wprowadzane w tym samym czasie co inne pokarmy uzupełniające. Jajo, w szczególności żółtko jaja kurzego, jest źródłem tłuszczu, kalorii, witamin z grupy B oraz żelaza. Wcześniej zalecano podawanie najpierw żółtka, a dopiero w późniejszym wieku – białka. W chwili obecnej nie ma dowodów naukowych uzasadniających eliminację lub opóźnione wprowadzanie CAŁEGO JAJA zarówno u dzieci zdrowych, jak i z rodzin obciążonych ryzykiem wystąpienia choroby alergicznej. Nie należy podawać jaja w postaci surowej (ze względu na ryzyko zakażenia Salmonella spp.)”

(Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci)

Mit #5 soki najlepsze na początek

Mit #6 podawanie jednego produktu przez kilka dni

Zaleca się, aby:

• nie wprowadzać kilku nowych produktów równocześnie,
• nowe produkty wprowadzać stopniowo, obserwując reakcję dziecka i zaczynając od małych ilości, np. 3-4 łyżeczek,
• początkowo wprowadzać typowe pokarmy uzupełniające np. kaszki, warzywa, owoce.

Ze wględu na ewentualne reakcje alergiczne zarówno ESPGHAN, jak i AAP zalecają wprowadzanie pojedynczo nowych pokarmów do diety dziecka.

(Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci)

Pojedyncze wprowadzanie nowych produktów nie oznacza wcale, że przez 5-7 dni dziecko musi jeść wyłącznie 1 produkt. Znaczy to, że w 1 posiłku (dla ostrożniejszych – 1 dnia) nie należy podawać niemowlakowi kilku nowych produktów.

Kiedy jednorazowo damy dziecku do zjedzenia 3 nowe składniki, a po posiłku wystąpi uczulenie, nie będziemy wiedzieli, który produkt je wywołał.

Oczywiście, sprawa inaczej wygląda u alergików lub dzieci z różnymi problemami zdrowotnymi, które nie pozwalają na tak sprawne wprowadzanie nowości do jadłospisu.

Mity o żywieniu niemowląt – podsumowanie

Mity o żywieniu niemowląt będą istniały zawsze, jednak tylko od nas zależy, czy je zweryfikujemy, poczytamy, poszukamy najświeższych informacji i zdobędziemy aktualną wiedzę. Jak widzisz, poruszyłam kwestie tylko 6 nieaktualnych teorii związanych z rozszerzaniem diety, a jest ich na pewno wiele więcej. Wydaje mi się, że powyższe „mity” są najbardziej szkodliwe, dlatego chciałam rozwiać wątpliwości z nimi związane.