Na sklepowych półkach znajdziesz masę na pozór podobnych do siebie produktów, jednak mogą one diametralnie różnić się od siebie składem. Dlaczego sprawdzanie składu produktów jest takie ważne? Jeśli chcesz się zdrowo odżywiać i świadomie podejmować decyzje zakupowe, warto poświęcić chwilę i dowiedzieć się jak czytać etykiety oraz sprawdzać skład poszczególnych produktów. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że wiesz, co jesz.
Czytając etykiety warto zwrócić uwagę na:
datę przydatności do spożycia i datę minimalnej trwałości
Producent może użyć 2 sposobów do określenia terminu ważności:
- należy spożyć do… – termin stosowany w odniesieniu do produktów ulegających szybkiemu psuciu np. mięso, ryby, produkty mleczne. Oznacza on, że po upływie danego terminu produkt może być niebezpieczny dla zdrowia.
- najlepiej spożyć do… – termin stosowany do opisania produktów o długiej dacie ważności, które nie psują się. Nie będą one zagrażały naszemu zdrowiu po przekroczeniu wyznaczonej daty, a jedynie mogą stracić część walorów odżywczych lub smakowych.
skład
Producenci podają na etykiecie skład surowcowy w kolejności od największej do najmniejszej użytych surowców. Oznacza to, że składniki, które są wymienione na początku składu, będą miały największy procentowy udział w danym produkcie.
warunki przechowywania produktu
Jeśli są inne niż standardowe, producent powinien umieścić stosowną adnotację na opakowaniu. Niektóre produkty posiadają także informację, jak długo i w jakich warunkach można przechowywać je po otwarciu.
informacje o alergenach
Jest to niezwykle ważne dla osób cierpiących na alergie, ale także dla rodziców rozszerzających dietę niemowląt. Najpopularniejsze alergeny np. mleko, jajo, orzechy itp. powinny zostać oznaczone na etykiecie pogrubioną czcionką. Natomiast substancje, które przypadkowo mogły dostać się do produktu (ze względu na to, że w tym samym zakładzie wytwarzane są produkty zawierające alergeny) zazwyczaj opisywane są na etykiecie w następujący sposób: „produkt może zawierać śladowe ilości:…”
informacje o pochodzeniu
Produkty jednoskładnikowe powinny mieć oznaczenie z jakiego kraju pochodzi surowiec. Dlaczego jest to dla nas ważne? Myślę, że warto, na ile to możliwe, kupować produkty lokalne i wspierać polskich przedsiębiorców. Jeśli mamy wybór, to czemu nie sięgnąć po produkt polski zamiast zagranicznego?
wartości odżywcze
Jest to tabela, w której możemy sprawdzić wartość energetyczną, zawartość tłuszczu, cukru, białka oraz soli w danym produkcie. Należy jednak pamiętać, że wartości te są podawane w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml produktu, a czasem w sugerowanej przez producenta porcji produktu np. 30g.
Podstawowe zasady czytania etykiet:
nie wierz w tekst widniejący na przodzie opakowania
Np. natural, healthly, fitness, light, bez cukru, pełnoziarniste, z prawdziwymi owocami itd…. Producent może tam wypisać różne chwytliwe teksty zachęcające Cię do zakupu. Aby dowiedzieć się, co tak na prawdę jest w środku, trzeba przeczytać skład znajdujący się z drugiej strony opakowania.
kupuj produkty z krótkim składem
Jeżeli w składzie jest wypisana ogromna ilość pozycji, oznacza to, że produkt jest bardzo przetworzony. Wyjątek stanowi tutaj mleko modyfikowane i produkty z jego składem np. kaszki mleczne dla niemowląt. Mieszanki mają bardzo długi i skomplikowany skład, gdyż mają być podobne dla mleka matki.
unikaj składników, których nazw nie znasz
Jeśli czytasz skład i niewiele z niego rozumiesz, oznacza to, że producent zamiast prostych naturalnych składników, umieścił w produkcie różnego rodzaju dodatki do żywności. Ta metoda jednak nie w każdym przypadku będzie skuteczna, gdyż nie wszystkie dziwnie brzmiące substancje są szkodliwe dla naszego zdrowia.
unikaj produktów mających w składzie E
Dodatki do żywności oznaczone w składzie literą E są uznane za bezpieczne i dopuszczone do użycia. Niemniej jednak niektóre z nich (m.in. konserwanty do żywności oznaczone jako E200-E299) wzbudzają liczne kontrowersje. Czytając etykiety masz możliwość uniknięcia niechcianych dodatków i wybrania produktu, który ich nie zawiera.
Poniżej znajdziesz listę i oznaczenia numeryczne dodatków do żywności oznaczonych jako E. Więcej informacji wraz z nazwami poszczególnych dodatków możesz sprawdzić w Wikipedii.
Chemiczne dodatki do żywności:
zwróć uwagę na kolejność występowania składników
Jest to bardzo ważne, ponieważ dzięki temu wiemy, czego w danym produkcie jest najwięcej. Jeżeli widzisz, że np. w serku homogenizowanym na pierwszym miejscu w składzie jest cukier zamiast twarożku, to wiesz, że jest to serek bardzo mocno słodzony.
sprawdzaj tabelę z wartością odżywczą
Dzięki temu możesz się dowiedzieć ile cukru i soli jest w 100 g produktu. Wiedząc, że jedna łyżeczka cukru, czy soli to 5 g, łatwo można sobie przeliczyć i zobrazować ile tych substancji znajduje się w danym produkcie.
Jak czytać etykiety produktów spożywczych – podsumowanie
Jeśli nie posiadasz szerokiej wiedzy o chemicznych dodatkach do żywności, powyższy artykuł powinien choć trochę wyjaśnić Ci, na co trzeba zwrócić uwagę czytając skład produktów spożywczych. Sposoby są proste i łatwe do zapamiętania, jednak nie w 100% skuteczne. Aby jeszcze bardziej ułatwić sobie zadanie możesz użyć aplikacji na telefon pomagających czytać skład (jest ich mnóstwo) lub sprawdzić w Wikipedii, czym jest dana substancja, której nazwy nie potrafisz rozszyfrować.