Żelazo to pierwiastek, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego nie powinno zabraknąć go w naszej codziennej diecie. Szczególnie na niedobory żelaza narażone są kobiety w ciąży, niemowlęta i małe dzieci. To one mają największe zapotrzebowanie na żelazo. Świetną formą na naturalne podniesienie poziomu żelaza jest uzupełnienie diety o produkty bogate w żelazo np. zakwas z buraków, który w małej porcji zawiera dużą dawkę biodostępnego żelaza.
Dzisiejszy wpis powstał we współpracy z Rodzinną Olejarnią Olini, o której już Wam nieraz wspominałam. W Olini produkowane są świetne tłoczone na zimno oleje, masła orzechowe oraz naturalne kiszonki. A od niedawna na ich stronie pojawił się nowy łagodniejszy w smaku zakwas z buraków dla dzieci. W poprzednim wpisie o zakwasach i kiszonkach odpowiadałam na Wasze pytania i wątpliwości (tutaj: Zakwas z buraków dla dzieci? Czyli wszystko o zakwasach i kiszonkach w diecie dziecka). Dzisiaj chciałabym się skupić na zakwasie z buraków, jego właściwościach i zastosowaniu.
Niedobory żelaza – objawy
Żelazo jest minerałem niezbędnym do transportu tlenu do komórek naszego ciała. W skrócie: żelazo bierze udział w procesie produkcji czerwonych krwinek oraz wspomaga układ immunologiczny. Kiedy zaczyna brakować czerwonych krwinek, które transportują tlen do komórek ciała, mówimy o niedokrwistości, czyli anemii.
Objawy anemii to przede wszystkim: osłabienie organizmu, brak apetytu, bladość skóry, szybkie męczenie się, spadek odporności.
Kto jest najbardziej narażony na niedobory żelaza?
Osobami, które są najbardziej narażone na wystąpienie niedokrwistości są:
- kobiety w ciąży
- niemowlęta
- małe dzieci
W okresie ciąży znacząco zwiększa się zapotrzebowanie na żelazo. Przyszła mama musi dostarczyć żelazo nie tylko sobie, ale też rozwijającemu się dziecku. Maluszek w życiu płodowym gromadzi zapasy żelaza, które po urodzeniu zazwyczaj wystarczają do około 6 miesiąca życia. Po tym czasie należy zacząć rozszerzać dietę niemowlaka o produkty stałe bogate w żelazo, aby dostarczyć dziecku odpowiednią ilość tego pierwiastka wraz z pożywieniem. W kolejnych latach życia dziecka także należy dbać o to, by w jego diecie nie zabrakło produktów zawierających żelazo. Więcej na ten temat poczytasz w artykule: Żelazo w diecie niemowlaka.
Szacuje się, że na całym świecie około 42% dzieci do 5 roku życia oraz 40% kobiet w ciąży cierpi na anemię.
Źródła żelaza w diecie
Źródła żelaza możemy podzielić na 2 kategorie:
- hemowe (pochodzenia zwierzęcego) – jest łatwiej przyswajalne, możemy je znaleźć w podrobach, mięsie i rybach;
- niehemowe – jest trudniej przyswajalne, znajdziemy je w innych produktach np. nasionach roślin strączkowych, żółtku jaja, warzywach, pestkach i nasionach, orzecha, czy suszonych owocach.
Żelazo znajdziemy też w mleku mamy (świetnie się przyswaja, jednak jest go bardzo mało) i mleku modyfikowanym (jest go więcej, ale słabiej się przyswaja).
Jak zwiększyć przyswajalność żelaza?
Aby zwiększyć przyswajanie żelaza niehemowego najlepiej łączyć je z produktami zawierającymi żelazo hemowe np. mięsem, podrobami, rybami lub z produktami bogatymi w witaminę C, czyli np. kwaśnymi owocami, natką pietruszki, czy papryką. Należy unikać łączenia produktów bogatych w żelazo z nabiałem (wapń ogranicza przyswajanie żelaza), a nasiona i produkty zbożowe najlepiej wcześniej namaczać, aby pozbyć się części kwasu fitynowego.
Nie powinniśmy zapominać też o kiszeniu. Kiszenie warzyw również jest czynnikiem zwiększającym dostępność żelaza. Fermentacja, która zachodzi podczas kiszenia to proces, w którym rozkładane są substancje antyodżywcze zawarte w pożywieniu. Dzięki niej nasz organizm łatwiej przyswaja składniki mineralne takie jak żelazo. Na przykład w procesie fermentacji rozkładane są związki fitynowe, które normalnie ograniczają wchłanianie składników mineralnych, a kiszenie sprawia, że są one łatwiej przyswajalne. Kiszonki i zakwasy są jednocześnie świetnym źródłem witaminy C, która również wpływa na lepszą przyswajalność żelaza.
Zakwas buraczany – właściwości
Jeśli chodzi o kiszonki, to najwięcej żelaza znajdziemy w zakwasie z buraków, jest tam również witamina C, dzięki której żelazo łatwiej się przyswaja w naszym organizmie. Zakwas buraczany to także źródło kwasu foliowego, witamin z grupy B oraz żywe kultury bakterii. To napój probiotyczny, który poza tym, że wspiera układ krwionośny, jednocześnie dba o naszą odporność.
Ja ze swojej strony mogę polecić świetny naturalny zakwas z buraków od Olini, który powstaje w procesie naturalnej fermentacji buraków, nie zawiera cukru, konserwantów, czy innych niepotrzebnych dodatków. Zakwas z buraków, tak jak inne produkty z Olini, robione są według prostej receptury, zawiera tylko buraki, czosnek, przyprawy i sól. Smakuje trochę jak domowy barszczyk, jest lekko kwaskowaty i jakby gazowany.
W Olini znajdziesz też zakwasy z różnymi dodatkami smakowymi np. zakwas z buraków z cytryną, kurkumą i imbirem, który dzięki aromatycznym dodatkom smakuje trochę bardziej korzennie i owocowo. Pachnie świeżo, cytrynowo, a pity na zimno jest mocno orzeźwiający.
Nowością w Olini jest zakwas z buraków dla dzieci. Zakwasik pod śliczną etykietą z krokodylkiem również skrywa moc żelaza, witamin i dobrych bakterii probiotycznych, to prawdziwa multikiszonka. Czym zakwasik różni się od zwykłego zakwasu z buraka? Przede wszystkim nie zawiera czosnku, którego część maluchów z jakiś powodów nie lubi 😉 Zakwas z buraków dla dzieci ma też łagodniejszy słodszy smak i nie zwiera ostrych przypraw. W składzie znajdziemy za to: korzeń pietruszki, jarmuż i cytrynę.
Zakwasy z buraków dla dzieci – od kiedy i w jakich ilościach można podawać?
Jak podać dziecku zakwas z buraków?
Pewnie zastanawiasz się, czy Twoje dziecko w ogóle będzie chciało pić zakwas z buraków? Wielu rodziców ma takie obawy, a potem okazuje się, że niepotrzebnie się o to martwili, bo maluchy bardzo chętnie piją, a niektóre wręcz dopominają się o swoją porcję zakwasu 🙂 Oto kilka opinii rodziców o zakwasie z buraków od Olini:
„Zakwas jest rewelacyjny. Mój pięciolatek buraków nie lubi, a zakwas pije 😀„
„Bardzo esencjonalny, mocny w smaku, dlatego rozcieńczam wodą przed piciem. W smaku pyszny, nawet moja 2,5 letnia córka pije ze smakiem 🙂 polecam!”
„Jestem zachwycona zakwasem. nawet dzieci namówiłam:) Piją zakwas i olej z czarnuszki! Samo zdrowie :)”
„O dziwo myślałam, że będzie kwaśniejszy a tu niespodzianka bardzo dobry w smaku i nawet moje dzieciaczki już się do niego przekonały, choć powiem, nie nie sa z tych to zjedzą wszystko co im się pod nos podłoży, więc coś w tym musi być :)”
Ale jeśli Twoje dziecko nie będzie chciało wypić zakwasu bezpośrednio z kubeczka, to jest kilka sposobów na to, jak go przemycić:
- młodszym dzieciom łyżeczkę zakwasu można dodać do wystudzonej zupki,
- zakwas można też przemycić w koktajlach warzywnych lub owocowych,
- starszym dzieciom można podać do picia sam zakwas, rozcieńczyć go z wodą lub sokiem
- dzieciom powyżej 1 roku życia można zrobić miksturę z miodem (miód można zaproponować dziecku dopiero po 1 roku życia).
Pamiętaj, że zakwasu warzywnego nie należy podgrzewać, ponieważ wtedy traci on swoje cenne właściwości.
Bardzo dobrym pomysłem oraz uzupełnieniem żelaza u dzieci wiadomo ze starszych jest szpinak z pokrzyw ( mlodych) oczywiście wychodowanych z dala od ulicy
żelazo z jajka jest niehemowe ?
Tak, żelazo w żółtku jaja jest niehemowe i wbrew obiegowym opiniom nie jest tak świetnie przyswajalne 🙂
A czy dodawanie wody z kiszonych ogorkow (np lyzka do zupki) to tez dobry pomysl na ksztaltowanie probiotycznej flory jelitowej i na odpornosc? Czy same ogorki kiszone mozna wprowadzac do jadlospisu malucha przed 1 rz, czy lepiej po ze wzgl na sol?
Tak, ta „woda” z ogórków też może być dobrym źródłem naturalnych probiotyków. Moim zdaniem ogórki kiszone można raz na jakiś czas podać dziecku przed 1 r.ż. (można je obrać ze skórki, w niej jest najwięcej soli). Jednak właśnie ze względu na sól nie podawałbym ich regularnie, raczej na spróbowanie 🙂