Mleko to jeden z podstawowych produktów spożywczych, obecny w wielu domach na całym świecie. W sklepach znajdziemy zarówno mleko UHT, jak i mleko świeże. Czym się różnią? Co oznacza UHT i czy mleko poddane takiemu procesowi jest zdrowe? W poniższym artykule postaram się odpowiedzieć na te pytania.
UHT – co to znaczy?
Skrót UHT pochodzi od angielskiego wyrażenia Ultra High Temperature, co oznacza proces sterylizacji mleka w bardzo wysokiej temperaturze. Mleko UHT jest podgrzewane do temperatury od 135°C do 150°C na zaledwie kilka sekund, a następnie szybko schładzane. Dzięki temu procesowi eliminuje się wszelkie mikroorganizmy i bakterie, które mogą powodować psucie się mleka. Co istotne, taka technika obróbki pozwala na wydłużenie trwałości mleka nawet do kilku miesięcy. Nie ma też konieczności przechowywania go w lodówce, dopóki nie zostanie otwarte.
Mleko UHT a mleko świeże
Główną różnicą pomiędzy mlekiem UHT a mlekiem świeżym jest proces obróbki cieplnej, któremu są one poddawane. Mleko świeże jest pasteryzowane, co oznacza, że jest podgrzewane do niższej temperatury (około 72°C) przez krótki czas, a następnie szybko schładzane. Pasteryzacja niszczy większość szkodliwych bakterii, jednak mleko to ma znacznie krótszą datę przydatności. Zazwyczaj wynosi ona od kilku dni do tygodnia i wymaga przechowywania w lodówce.
Mleko UHT, dzięki wyższej temperaturze obróbki, może być przechowywane nawet kilka miesięcy bez chłodzenia, o ile opakowanie nie zostanie otwarte. Po otwarciu należy je spożyć w ciągu kilku dni, podobnie jak mleko pasteryzowane.
Pod względem smaku, mleko UHT jest często opisywane jako „gotowane” lub „mniej świeże” w porównaniu do mleka pasteryzowanego. Wynika to z intensywniejszego procesu cieplnego, który może nieco zmieniać smak mleka.
Mleko UHT – czy zdrowe?
Z punktu widzenia wartości odżywczych, mleko UHT jest zbliżone do mleka pasteryzowanego. Proces ogrzewania mleka metodą UHT niszczy niektóre witaminy, zwłaszcza witaminę C (której w mleku i tak jest niewiele). W procesie pasteryzacji utrata pozostałych witamin wynosi maksymalnie 10%. Natomiast podczas ogrzewania mleka metodą UHT straty witamin są większe, sięgając od 10 do 20% w porównaniu z mlekiem nieprzetworzonym. Jednak zawartość białka, tłuszczów i wapnia pozostaje na niemal tym samym poziomie, co w świeżym mleku.
Czy mleko UHT jest zdrowe? Odpowiedź brzmi: tak, ale jego spożywanie należy dopasować do indywidualnych potrzeb żywieniowych. Mleko krowie dla niemowląt nie jest zalecane – tak małym dzieciom nie powinno się go podawać do picia, można jednak stosować je jako dodatek do potraw. Po pierwszym roku życia dziecka można zamienić mleko modyfikowane na mleko krowie, ale nie powinno się podawać więcej niż 500 ml mleka krowiego dziennie.
Czy dzieci po 1 roku życia muszą pić mleko krowie?
Mleko krowie jest bogate w wapń, dlatego popularne jest podawanie dzieciom mleka jako napoju. Jest to łatwe i szybkie uzupełnienie diety dziecka w ten składnik. Wapń jednak znajdziemy też w wielu innych produktach, dlatego jeśli dziecko nie lubi mleka, nie musi go pić. Dobrym źródłem wapnia są także fermentowane produkty mleczne np. kefir, czy jogurt naturalny. Działają one korzystnie na florę bakteryjną jelit i wspierają odporność. Jeśli dziecko nie może spożywać nabiału, należy zadbać o to, by w jego diecie znalazły się roślinne źródła wapnia, np. nasiona roślin strączkowych, czy zielone warzywa.
Podsumowanie
Mleko UHT, czyli poddane procesowi sterylizacji w bardzo wysokiej temperaturze to produkt o długiej trwałości, który można przechowywać bez lodówki. Choć proces obróbki wpływa na nieznaczne zmiany w smaku i zawartości niektórych witamin, mleko UHT nadal pozostaje bogatym źródłem wapnia i białka. Jest to wygodna alternatywa dla mleka świeżego, szczególnie dla osób, które cenią sobie dłuższą trwałość produktu.
Może Cię zainteresować: Żywienie w żłobkach i przedszkolach