Rozszerzanie diety często rozpoczynamy od warzyw, owoców lub kaszek. Te ostatnie można podzielić na glutenowe i bezglutenowe. Kiedyś ten podział był dość istotny, ponieważ sugerowano, aby w odpowiedni sposób wprowadzać gluten w czasie rozszerzanie diety niemowlaka. Jak jest teraz? Jak wprowadzić gluten do diety niemowlaka?
Co to jest gluten?
Zacznijmy od tego, czym właściwie jest gluten. Gluten to białka znajdujące się w niektórych zbożach. Występują w pszenicy, życie, pszenżycie oraz jęczmieniu. W związku z tym gluten znajdziemy w produktach zbożowych wyprodukowanych z użyciem wyżej wymienionych zbóż np. w kaszach, pieczywie, ciastach, czy makaronach.
Gluten jest dobrze tolerowany przez większość populacji i nie zaleca się eliminacji go z diety na własną rękę, szczególnie u dzieci. Jednak istnieją choroby, które sprawiają, że trzeba wykluczyć gluten ze swojej diety. Są to m.in. celiakia, alergia pokarmowa na pszenicę lub nadwrażliwość na gluten.
Warto dodać również, że gluten jest jednym z 8 produktów alergizujących, które najczęściej uczulają. W grupie tych produktów znajdziemy również: mleko krowie (a właściwie białka mleka krowiego), jaja kurze (uczula białko jaja kurzego), orzechy, sezam, soję oraz owoce morza i ryby.
Jakie zboża zawierają gluten?
Do zbóż glutenowych zaliczamy:
- pszenicę
- żyto
- pszenżyto
- jęczmień
Zboża bezglutenowe to:
- ryż
- kukurydza
- gryka
- proso
- komosa ryżowa
- owies (tylko produkty owsiane ze znakiem przekreślonego kłosa nie zawierają glutenu)
Naturalnie owies nie zawiera w sobie glutenu, jednak często na poziomie uprawy jest zanieczyszczony innymi zbożami. Także podczas obróbki w zakładzie produkcyjnym, gdzie przetwarzane są różne zboża, może dojść do zanieczyszczenia glutenem. Tylko znak przekreślonego kłosa na opakowaniu daję gwarancję produktu bezglutenowego.
Kiedy wprowadzić gluten do diety niemowlaka?
Według aktualnego schematu rozszerzania diety gluten wprowadzamy w tym samym czasie, co inne składniki diety. Pamiętaj, że najlepsze dla dziecka jest karmienie wyłącznie piersią przez pierwsze pół roku. Kiedy rozszerzać dietę niemowlaka? Najlepiej po 6 miesiącu. Po tym czasie należy rozpocząć rozszerzanie diety i sukcesywnie włączać różnorodne produkty uzupełniające do diety dziecka. Badania pokazują, że gluten najlepiej wprowadzić w pierwszym roku życia dziecka, czyli przed ukończeniem 12 miesiąca życia.
„(…) gluten można wprowadzać do diety dzieci w tym samym czasie co inne pokarmy uzupełniające.”
Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, 2021
Jak wprowadzić gluten do diety niemowlaka?
Stare zalecenia mówiły o stopniowym wprowadzaniu do diety dziecka glutenu za pomocą kilku gram kaszy manny dodawanej do mleka lub posiłków przez kolejne tygodnie rozszerzania diety. To była tak zwana ekspozycja na gluten, która miała dać pewność, że dziecko będzie dobrze tolerowało produkty glutenowe w przyszłości. Uważano wtedy, że może to uchronić dziecko przed późniejszym zachorowaniem na celiakię. Aktualne badania pokazują, że takie postępowanie nie ma wpływu na rozwój celiakii. Specjaliści sugerują jednak, aby podczas rozszerzania diety zacząć od niewielkich ilości glutenu.
Jak wprowadzić gluten w praktyce?
Zaproponuj dziecku po prostu kaszę mannę, kawałek pieczywa lub makaron. Obserwuj bacznie, czy u malucha nie pojawiły się jakieś niepokojące objawy. W tym samym dniu najlepiej nie podawaj innych nowych produktów.
Proste i smaczne przepisy na posiłki dla dziecka znajdziesz w moim bestsellerowym e-booku 150 przepisów na dania dla niemowlaka.
Znajdziesz w nim:
Alergia na gluten u niemowląt — objawy
Do najczęstszych objawów alergii na gluten zaliczamy:
- dolegliwości żołądkowe takie jak: ból brzucha, nudności i wymioty,
- zmiany skórne w formie pokrzywki,
- problemy ze strony układu oddechowego m.in. katar.
Natomiast celiakia objawia się między innymi:
- biegunką,
- utratą masy ciała,
- bólami brzucha,
- wzdęciami,
- zaburzeniami rozwoju i wzrostu,
- niedokrwistością.
Jeśli zaobserwujesz, któreś z podanych objawów po wprowadzeniu glutenu do diety niemowlaka, koniecznie skonsultuj się z lekarzem pediatrą.
Może Cię zainteresować: Produkty alergizujące – jak i kiedy wprowadzić do diety niemowlaka?
Źródła:
- Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci STANDARDY MEDYCZNE, PEDIATRIA 2021
- Szajewska H., Shamir R., Mearin L., et al.: Gluten Introduction and the Risk of Coeliac Disease: A Position Paper by the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. JPGN; 2016. 62(3): 507-513.