Biegunka u niemowlaka

Biegunka należy do jednych z najbardziej niepokojących objawów u niemowląt. Zaniepokojenie nie jest bezpodstawne – biegunka u niemowlaka może być zarówno objawem lekkiej nietolerancji, czy rozwoju układu pokarmowego, ale może świadczyć także o poważnym zakażeniu lub alergii pokarmowej. Temat biegunek u niemowląt jest tym bardziej ważny z uwagi na zagrożenie zdrowia dziecka. Szacuje się, że wśród dzieci do 3 roku życia ostra biegunka infekcyjna występuje średnio 0,5-2 razy na rok oraz jest najczęstszą przyczyną hospitalizacji małych dzieci. Jak rozpoznać czy niemowlę ma biegunkę? Kiedy i w jaki sposób reagować?

Jak rozpoznać biegunkę u niemowlaka? Objawy biegunki u niemowląt

W przypadku ostrych biegunek infekcyjnych niepokojące jest oddanie przez dziecko co najmniej 3 płynnych lub półpłynnych stolców. Objawem tego typu biegunki jest również 1 tak zwany stolec biegunkowy, który zawiera krew, ropę lub/i dużą ilość śluzu. Czas trwania ostrej biegunki to średnio do 10 dni – literatura wskazuje na zakres na ogół krótszy niż 7 dni, choć może występować nawet do 2 tygodni.

Wśród biegunek można rozróżnić również przewlekającą (trwa 14-30 dni) oraz przewlekłą (powyżej 30 dni). W praktyce kluczowe jest zaobserwowanie zmiany konsystencji stolca dziecka. Warto pamiętać, że niemowlęta podczas karmienia mlekiem kobiecym lub modyfikowanym naturalnie oddają luźne stolce, stąd ważna jest obserwacja zmian. Poza stolcem należy przyjrzeć się zachowaniu dziecka. Jeśli jest apatyczne, słabe, spowolnione po zauważeniu zmiany konsystencji stolca, warto sprawdzić czy jego tętno nie zwolniło oraz, przede wszystkim, zbadać temperaturę ciała. Objawy te mogą dodatkowo świadczyć o występowaniu biegunki.

Biegunka u niemowlaka — przyczyny

Przyczyn biegunki może być wiele. Biegunka ostra najczęściej jest spowodowana zakażeniami wirusowymi między innymi rotawirusami. Zakażenia mogą być także bakteryjne oraz pasożytnicze.

Z kolei najczęstszymi przyczynami biegunek przewlekłych są przewlekłe choroby jelit, alergie, nowotwory, nadczynność tarczycy, stosowanie leków nasilających skurcze jelit oraz niektórych ziół. Szukając przyczyn biegunek u niemowląt, warto zwrócić uwagę na wiek dziecka.

W przypadku pierwszych 6 miesięcy życia biegunki najczęściej spowodowane są:

• alergiami pokarmowymi,
• wrodzonymi nieprawidłowościami jelit,
• niedoborami odporności,
• wrodzoną niewydolnością trzustki.

U dzieci powyżej 6 miesiąca do 2 lat powodem występowania biegunki najczęściej są zakażenia wirusowe (rotawirus), stany poinfekcyjne i poantybiotykowe, wtórna nietolerancja laktozy, niedobór sacharazy i izomaltazy, celiakia czy mukowiscydoza.

Objawy odwodnienia u dzieci

Oceniając czy dziecko posiada objawy odwodnienia warto skorzystać z informacji zawartych w klinicznej skali odwodnienia, która jest łatwa w użyciu, a może bardzo pomóc o ocenia stanu dziecka. Niemowlę niewykazujące objawów odwodnienia nie wykazuje zmian w zachowaniu, wyglądzie oczu i ich nawilżeniu łzami, wilgotności błon śluzowych (warto sprawdzić, czy buzia jest wilgotna, widoczna jest ślina).

Objawy odwodnienia u dzieci:

• pragnienie,
• senność,
• niepokój czy drażliwość,
• zapadnięte oczy,
• zmniejszona ilość łez,
• błony śluzowe podsychają, stają się klejące.

W przypadku, gdy dziecko wykazuje te objawy, jest to tak zwane lekkie odwodnienie. Warto podkreślić, że już jeden z tych objawów może świadczyć o rozwijającym się odwodnieniu.

Natychmiastowa reakcja jest niezbędna, gdy dziecko staje się wiotkie, bardzo senne, wręcz przelewające się przez ręce. W tym stanie może wystąpić także ochłodzenie skóry, wysuszenie błon śluzowych, brak łez i widocznie zapadnięte oczy. Te objawy wskazują na ciężkie odwodnienie i wymagają niezwłocznej reakcji rodzica.

Może Cię zainteresować: Kawałki jedzenia w kupie niemowlaka

Biegunka u niemowlaka — kiedy do lekarza?

Zalecenia dotyczące postępowania podczas wystąpienia biegunki u dziecka mogą zostać wydane telefonicznie przez lekarza po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu dotyczącego małego pacjenta. Lekarz podczas konsultacji powinien określić, czy istnieją wskazania do badania lekarskiego. Każda biegunka u dziecka powinna zostać skonsultowana z lekarzem, nawet w przypadku lekkich przewlekłych biegunek. Kluczowa jest diagnostyka w kierunku możliwych występujących chorób czy alergii — im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym lepiej. W przypadku objawów odwodnienia, w tym objawów ciężkich, konieczna może być wizyta w szpitalu. Jeśli zaobserwujesz duże zmiany w wyglądzie i zachowaniu dziecka nie zwlekaj z udaniem się do szpitalnego oddziału ratunkowego. W przypadku niemowląt duże odwodnienie jest stanem bardzo poważnym i często wymaga hospitalizacji.

Dieta przy biegunce u dzieci

Przy wystąpieniu ostrej biegunki u niemowląt i małych dzieci nie zaleca się dużych zmian w sposobie żywienia. W przypadku niemowląt karmionych piersią zaleca się nieprzerywanie karmienia i kontynuowanie dotychczasowego rozkładu posiłków mlecznych. W przypadku dzieci niekarmionych piersią wskazuje się na korzyści ze stosowania nawadniania doustnego przez 4-6 godzin, po czym powrót do poprzedniego żywienia (w tym stosowania aktualnego mleka modyfikowanego).

Najlepsze płyny dla dziecka cierpiącego na biegunkę to specjalne doustne płyny nawadniające. Warto również podawać wodę, zupy, musy, a także kompot, herbaty owocowe lub rozcieńczony sok jabłkowy, jeśli dziecko odmawia picia wody. Nie zaleca się stosowania słodzonych napojów oraz soków nierozcieńczonych. Jeśli dziecko rozpoczęło już rozszerzanie diety, korzystnie może wpłynąć dodatek kaszek zbożowych, zupy marchwianki czy skrobi. Z kolei nie ma dowodów na pozytywny wpływ dodatku do diety niedojrzałych bananów, ryżu, pieczywa pszennego, pieczonych jabłek. Nie ma także potwierdzonych korzyści z wprowadzenia do diety jogurtów czy zmiany diety na bezlaktozową, ubogolaktozową, bezmleczną.

Może Cię zainteresować: Ząbkowanie – objawy, karmienie, apetyt