Neofobia żywieniowa u dzieci

Neofobia żywieniowa u dzieci

Odmowa spożywania posiłków przez dziecko zawsze budzi czujność rodziców. Na pewnym etapie rozwoju odrzucanie nowych smaków przez dziecko jest w pełni naturalne. Zaburzenie to określa się neofobią żywieniową i występuje najczęściej u dzieci w wieku od 2 do 6 lat. Czym przejawia się neofobia żywieniowa u dzieci? Czy wymaga wizyty u specjalisty?

Co to jest neofobia żywieniowa?

Neofobia żywieniowa należy do zaburzeń karmienia u dzieci. Kluczowym objawem neofobii jest odmowa spożycia nowych produktów spożywczych lub potraw. Przyczyn odrzucania wybranych produktów przez dziecko może być wiele. Dziecko może nie akceptować nowego smaku, konsystencji, zapachu, koloru czy kilku cech dania jednocześnie. W praktyce dziecko zjada znane wcześniej dania, jednak rezygnuje z nowości w jadłospisie. W efekcie ilość produktów spożywczych w diecie dziecka jest ograniczona. U dzieci z neofobią żywieniową można także zauważyć grymaszenie, czy marudzenie w trakcie posiłku.

 

Neofobia żywieniowa u dzieci objawy

Neofobia żywieniowa u dzieci – przyczyny i skutki

Wraz z czasem ubogi jadłospis dziecka może prowadzić do niedoborów pokarmowych lub złych nawyków żywieniowych w przyszłości. Nie dziwi więc, że odmawianie jedzenia przez dziecko jest dla rodziców niepokojące. Warto jednak pamiętać, że neofobia żywieniowa jest zjawiskiem bardzo częstym i ma swoje podstawy ewolucyjne. Naukowcy wskazują, że największym czynnikiem decydującym w tym przypadku są geny. Najczęściej dzieci odmawiają spożycia nowego produktu o smaku kwaśnym lub gorzkim. Wbrew pozorom jest to bardzo korzystny mechanizm obronny przed niebezpieczną żywnością, która mogłaby być trująca czy zepsuta. Nie da się jednak ukryć, że dla rodzica neofobia żywieniowa u dziecka może przysporzyć dużo stresu.

Kiedy występuje neofobia żywieniowa u dzieci?

Neofobia żywieniowa u dzieci występuje najczęściej w wieku 2-6 lat. Rozwój dziecka do 12 miesiąca życia przejawia się bardzo dużą otwartością na nowe smaki. Dzieci podczas rozszerzania diety chętnie próbują nowości i z łatwością akceptują nieznane dotąd smaki. Jest to czas, gdy nawet jednorazowe podanie nowego produktu spożywczego kończy się sukcesem i polubieniem smaku przez dziecko. Ogólny niski poziom neofobii u dzieci utrzymuje się najczęściej do 2 roku życia. Po tym czasie zaczyna niestety rosnąć i swój szczyt na ogół osiąga w okolicach 4 roku życia dziecka. Występowanie neofobii żywieniowej może utrzymywać się do 6 roku życia. W przypadku Polski statystycznie największy odsetek dzieci wykazujących neofobię żywieniową odnotowano w przedziale wiekowym 5-6 lat.

Warto zwrócić uwagę na to, że zaniedbanie ograniczeń narzuconych przez dziecko może skutkować ubogą dietą w przyszłości.

 

Neofobia żywieniowa u dzieci kiedy do lekarza

Neofobia żywieniowa — kiedy udać się z dzieckiem do specjalisty?

Ubogi jadłospis u dzieci sprzyja wystąpieniu niedoborów pokarmowych. W szczególności obserwuje się zbyt niską podaż wapnia, żelaza, witaminy D, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie dzieci. Ryzyko zwiększa się, gdy dziecko odmawia pokarmów, które są źródłami tych składników odżywczych np. nie je mięsa, ryb, czy nabiału. Niedożywienie lub niedostateczna podaż minerałów, składników mineralnych ma negatywny wpływ na rozwój dziecka. W przypadku ubogiego jadłospisu i wielu prób kończących się porażką warto skorzystać z porady specjalisty. Dobrze sprawdzi się wizyta u dietetyka klinicznego lub psychodietetyka, który ma doświadczenie w neofobii żywieniowej u dzieci.

Namierzenie czynnika decydującego o odmowie jedzenia jest łatwiejsze z pomocą specjalisty. W przypadku utraty masy ciała, zahamowania wzrostu czy jakichkolwiek innych niepokojących objawów warto udać się do lekarza. Neofobia żywieniowa u dzieci może współwystępować z alergią pokarmową czy nietolerancjami. W tym przypadku konieczna jest także diagnostyka innych możliwych czynników zdrowotnych.

Jak wspierać dziecko w okresie neofobii żywieniowej?

Istnieją metody, które zwiększają możliwość akceptacji nowych smaków przez dziecko. Częste odmowy jedzenia przez dziecko mogą być męczące dla rodziców. Natomiast stres, zniechęcenie czy narzekanie rodzica podczas posiłku nie wpływają pozytywnie na dziecko. Zadbaj o to, aby atmosfera podczas jedzenia była miła i spokojna. Nie denerwuj się, jeśli dziecko odmawia zjedzenia posiłku lub jego części. Bez względu na stan talerza po posiłku zachowaj spokój. Jeśli dziecko będzie czuło się dobrze przy stole, może chętniej spróbuje tego dania przy inne okazji — może tym razem będzie sukces? Nie zrażaj się.

Jeśli dziecko nie zjadło nowego produktu, spróbuj podać go ponownie za jakiś czas. Kilkukrotne zaproponowanie nowości zwiększa szansę na ich akceptację. Możesz także spróbować włączyć nowy produkt do już znanych potraw. Dziecko chętniej zje, jeśli na talerzu znajdą się produkty lubiane. Warto spróbować różnej formy zup, sosów, placuszków czy owsianek, do których możesz dodać odrobinę nowego produktu. Możesz skorzystać również z produktów podobnych kształtem lub kolorem. Dziecko lubi marchewkę? Może warto spróbować podobnej kształtem pietruszki lub pokroić marchewkę i dynię w kostkę – są podobne kolorem. Dobrze sprawdza się również danie dziecku samodzielności podczas spożycia posiłku. Może samo zainteresuje się nowością na talerzu i się z nią zapozna? Początkowo nie musi być to spożycie, ale poznanie tekstury rączką czy powąchanie. Im więcej ekspozycji na nowy produkt tym lepiej! Pozostaw produkt w zasięgu dziecka i zobacz, co się stanie. Być może tym razem dopiszecie kolejny sukces do swojej listy!

 

Może Cię zainteresować: Musy w tubkach – czy zdrowe?

 

Źródła:

  • Wojciechowska J.: Środowiskowe uwarunkowania rozwoju nawyków jedzeniowych dzieci. Psychologia Wieku Rozwojowego 2017, 121.
  • Kozioł-Kozakowska A., Piórecka B.: Neofobia żywieniowa, jej uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne. Stand Med Pediatr 2013, 1, 1-6.
  • Toporowska-Kowalska E., Funkowicz M.: Kształtowanie preferencji smakowych we wczesnym okresie życia. Standardy Medyczne/Pediatria 2015, 12, 689-697.