Jajka stanowią bardzo odżywczy składnik diety. Posiadają wysoce przyswajalne białko, nazywane wręcz białkiem wzorcowym. Ponadto zawierają niezbędne wielonienasycone kwasy tłuszczowe i cholinę o działaniu korzystnym dla rozwoju i pracy układu nerwowego oraz witaminy i minerały (w tym żelazo w żółtku). Można zatem nazwać jajka bardzo wartościowym produktem w diecie dziecka. Jednak co w przypadku alergii na jajo kurze? Czym zastąpić jajko? Co sprawdzi się jako zamiennik jajka w cieście, panierce, czy naleśnikach?
Czym zastąpić jajko w diecie?
Wbrew pozorom, pod względem kulinarnym zamienników jajek jest dość sporo. Do produktów, które posiadają podobne właściwości zagęszczające i ścinające jak jajka, należą między innymi siemię lniane, nasiona chia, rozgnieciony banan, puree jabłkowe, śliwkowe, morelowe lub przecier z dyni, mąka i woda z ciecierzycy, mąka kukurydziana, skrobia ziemniaczana, agar, masło orzechowe, tofu. Warto jednak pamiętać, że produkty te, mimo właściwości kulinarnych, nie zawsze zawierają podobne wartości odżywcze co jajko kurze.
Do produktów podobnych odżywczo należy siemię lniane, mielony len, nasiona chia i tofu. Posiadają one w swoim składzie białko oraz nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym ważne dla układu nerwowego kwasy Omega-3. Mąka z ciecierzycy również będzie dobrym źródłem białka. Warty uwagi jest amarantus, który zawiera sporo żelaza. W przypadku masła orzechowego należy obserwować czy dziecko nie wykazuje również alergii na orzeszki ziemne. W takim przypadku można spróbować masła migdałowego (bogate w wapń) czy pistacjowego (bogate w żelazo).
Przy zamianie jajka na inne produkty warto zwrócić uwagę na różnorodność diety dziecka, szczególnie by znajdowały się w niej inne źródła białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz żelaza.
Sprawdź: Najlepsze źródła żelaza – LISTA 44 produktów
Czym zastąpić jajko w cieście?
Jajko w cieście posiada właściwości ścinające i zagęszczające. Podobny efekt można uzyskać wykorzystując łyżkę mielonego siemienia lnianego lub mielonego lnu w połączeniu z 3 łyżkami wody. Alternatywą są nasiona chia, których łyżka zalana również 3 łyżkami wody również stworzy korzystny kleik. Jednak w tym przypadku warto obserwować czy dziecko radzi sobie z jedzeniem ziarenek. W początkowym etapie rozszerzania diety może być to dla dziecka kłopotliwe.
Innym rozwiązaniem jest dodatek 2 łyżek skrobi ziemniaczanej lub mieszaniny 2 łyżek mąki kukurydzianej, sojowej, z amarantusa, z ciecierzycy z 2-3 łyżkami wody. Dobrze sprawdzi się dodatek amarantusa surowego lub ekspandowanego, który chłonąc wodę nadaje odpowiednią konsystencję ciastu. Aby uzyskać naturalnie słodki smak bez dodatku cukru, można skorzystać z dodatku rozgniecionego banana, puree jabłkowego, śliwkowego, morelowego lub dyniowego. W tym przypadku warto pamiętać, że nie zawierają one białka i posiadają niewielkie ilości żelaza. Warto więc dostarczyć te składniki w innych posiłkach. Zastępując ubite białko jaja można skorzystać z wody z ciecierzycy (aquafaba), która również tworzy pianę. Świetnie sprawdzi się pod sam koniec przygotowywania ciasta (nadaje pulchną konsystencję) lub do tworzenia bezy bez jajek.
Czym zastąpić jajko w panierce?
Podczas panierowania jajko nadaje możliwości sklejenia się panierki do produktu. W takim przypadku dobrze sprawdzi się łyżka mielonego siemienia lnianego lub mielonego lnu połączone z 2 łyżkami wody. Można wykorzystać również kleik powstały z zalania łyżki siemienia lnianego lub nasion chia z 3-4 łyżkami wody. Przy tej metodzie należy wcześniej zalać nasiona, aby zaczęły tworzyć kleik, po czym przelać go przez sitko. Jako zamiennik jajka podczas panierowania sprawdzi się też jogurt naturalny. W przypadku dań panierowanych można również pominąć obtaczanie w jajku lub jego zamienniku, wykorzystując obtaczanie w mleku/wodzie i mące, a na sam koniec w bułce tartej.
Czym zastąpić jajko w plackach, naleśnikach i gofrach?
W przypadku placków, naleśników i gofrów można wykorzystać te same zamienniki, co przy przygotowaniu ciast. Korzystny jest dodatek mąki z ciecierzycy, która dobrze chłonie wilgoć i pęcznieje, nadając odpowiednią konsystencję ciastu. Dobrze sprawdzą się również płatki jaglane, ryżowe lub skrobia ziemniaczana dodane do masy. Można również dodać do ciasta mielone nasiona babki jajowatej, mielony len czy siemię lniane i odstawić na kilka minut mieszając do zgęstnienia masy. W przypadku dań na słodko warto dodać przeciery owocowe, puree z dyni, czy przecier z marchewki, które nadadzą naturalnej słodyczy bez dodatku cukru lub łyżkę masła orzechowego.
Czym zastąpić jajko w kotletach i pulpetach?
W daniach wytrawnych ważny jest neutralny smak zamiennika jajka. W przypadku kotletów i innych panierowanych dań dobrą alternatywą dla jajka są kleiki z łyżki mielonego siemienia lnianego, mielonego lnu, mielonej babki jajowatej sporządzonych z 2-4 łyżkami wody. Kotlety można też wykonać obtaczając mięso mlekiem/wodą i mąką, a dopiero na końcu w bułce tartej. W przypadku pulpetów dobrą wilgotność i zwartą konsystencję da dodatek kaszy manny, kaszy kuskus, amarantusa, płatków jaglanych lub ryżowych do masy mięsnej (sprawdź mój przepis na pulpety bez jajka). Można skorzystać również z dodatku skrobi ziemniaczanej lub mąk — z ciecierzycy, z amarantusa, kukurydzianej, ryżowej lub ziemniaczanej. Produkty te, wchłaniając wodę, dają zwartą konsystencję pulpetów.
Może Cię zainteresować: Produkty alergizujące – jak i kiedy wprowadzić do diety niemowlaka?
Źródła:
- Szajewska H., Piotr Socha P. Horvath A., Rybak A., Zalewski B. M., Nehring-Gugulska M., i in.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2021, 18.
- Réhault-Godbert S., Guyot N., Nys Y.: The golden egg: nutritional value, bioactivities, and emerging benefits for human health. Nutrients 2019, 11(3), 684.